Η πιθανότητα να μην διατεθεί ενιαίο εισιτήριο για τη μετάβαση από το μετρό στα λεωφορεία του ΟΑΣΘ την 30η Νοεμβρίου, ημερομηνία κατά την οποία το πολυαναμενόμενο έργο του μετρό θα τεθεί σε λειτουργία για τους Θεσσαλονικείς, είναι πλέον εμφανής. Αυτή η κατάσταση προκαλεί ανησυχία στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, καθώς ο χρόνος μέχρι την ολοκλήρωση των απαραίτητων διαδικασιών είναι περιορισμένος και δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας.
Η Διαλειτουργικότητα των Συστήματων
Κεντρικό πρόβλημα αποτελεί η διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων του μετρό και του ΟΑΣΘ, η οποία θα επέτρεπε στους επιβάτες να χρησιμοποιούν και τα δύο μέσα μαζικής μεταφοράς χωρίς να χρειάζεται να επικυρώνουν ξεχωριστά εισιτήρια. Σύμφωνα με κυβερνητικούς αξιωματούχους που είναι ενήμεροι για την κατάσταση, «είναι μια πολύ δύσκολη άσκηση κακοφορμισμένη εδώ και χρόνια γιατί το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έχει από τη μια πλευρά την Κοινωνία της Πληροφορίας, η οποία προκήρυξε τον σχετικό διαγωνισμό για λογαριασμό του ΟΣΕΘ με ανάδοχο την κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή – Amco – Indigital, και από την άλλη την κοινοπραξία του μετρό της Θεσσαλονίκης – Aκτωρ – Conduent, με διακριτό έργο ο ένας από τον άλλον. Πουθενά δεν προβλέπεται στη σύμβαση διαλειτουργικότητα.»
Η κοινοπραξία του μετρό έχει αναλάβει την εγκατάσταση των ακυρωτικών μηχανημάτων και την πώληση εισιτηρίων, αλλά δεν υπάρχει συνεργασία με το σύστημα του ΟΑΣΘ, γεγονός που δημιουργεί δύο ξεχωριστά λογισμικά τα οποία θα πρέπει να συνεργαστούν. Αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει σε σημαντικές καθυστερήσεις και αβεβαιότητες.
Ο Ρόλος του ΟΣΕΘ
Η κατάσταση επιβεβαιώνεται και από τον Οργανισμό Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης (ΟΣΕΘ), ο οποίος σε έγγραφό του ημερομηνίας 2 Οκτωβρίου ανέθεσε στην KPMG την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών. Σκοπός είναι η «συμβουλευτική υποστήριξη για τη διοίκηση και τον συντονισμό των δράσεων που απαιτείται να υλοποιηθούν προκειμένου να επιτευχθεί η ενιαία εφαρμογή του εισιτηρίου στις συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης». Ο συντονισμός και η συνεργασία μεταξύ διαφορετικών φορέων (ΟΣΕΘ, ΟΑΣΘ, Ελληνικό Μετρό) είναι απαραίτητοι και δεν θεωρούνται δεδομένοι.
Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών καλείται να συντονίσει τη συνεργασία των φορέων αυτών, με δεδομένο ότι ο χρόνος που απομένει μέχρι την ολοκλήρωση του έργου είναι περιορισμένος. Η πολυπλοκότητα της κατάστασης καθιστά αναγκαία την εφαρμογή ενός αποτελεσματικού πλαισίου διοίκησης και παρακολούθησης από έμπειρο σύμβουλο, ώστε να διασφαλιστεί η έγκαιρη παράδοση του έργου.
Η Προβληματική Ανάθεση Συμβάσεων
Το κύριο πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι για τη Θεσσαλονίκη έχουν δημοπρατηθεί δύο ξεχωριστά συστήματα συλλογής κομίστρου, τα οποία έχουν ανατεθεί σε διαφορετικούς χρόνους και σε διαφορετικούς αναδόχους. Η πρώτη σύμβαση για το ηλεκτρονικό εισιτήριο του ΟΣΕΘ υπογράφηκε πριν από τρία χρόνια από την Κοινωνία της Πληροφορίας του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Εντωμεταξύ, η Ελληνικό Μετρό υπέγραψε μια δεύτερη σύμβαση με μια άλλη κοινοπραξία εταιρειών, η οποία δεν περιλάμβανε τις απαιτήσεις για τη διαλειτουργικότητα.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, η Ελληνικό Μετρό δεν ευθυγραμμίστηκε με τις απαιτήσεις του συστήματος του ΟΑΣΘ για το ηλεκτρονικό εισιτήριο, που είναι ήδη εφαρμοσμένο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η συνεργασία των δύο συστημάτων.
Επιπλέον Προβλήματα και Ασυμβατότητες
Ένα ακόμα ζήτημα που προστίθεται στην ήδη τεταμένη κατάσταση είναι η προμήθεια 2 εκατομμυρίων επαναφορτιζόμενων εισιτηρίων και 200.000 έξυπνων καρτών απεριόριστων διαδρομών. Εδώ παρατηρείται μια ακόμα ασυμβατότητα μεταξύ των δύο συστημάτων, καθώς το σύστημα του μετρό προέβλεπε εισιτήρια χωρητικότητας 8k, ενώ το αντίστοιχο του ΟΣΕΘ 4k.
Η κατάσταση αυτή απαιτεί επείγουσες ενέργειες και προσαρμογές, και ενώ η τροποποίηση της αρχικής σύμβασης του ΟΣΕΘ φαίνεται ως μια πιθανή λύση, το Ελεγκτικό Συνέδριο έχει μπλοκάρει αυτή τη διαδικασία.
Η Αντιμετώπιση του Προβλήματος
Αν και η κατάσταση είναι δύσκολη, υπάρχουν ελπίδες ότι θα βρεθούν λύσεις. Οι πρόσφατες επαφές του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Χρήστου Σταϊκούρα με τους αναδόχους ΤΕΡΝΑ και Ακτωρ δείχνουν την πολιτική βούληση να επιλυθούν τα προβλήματα. Η αναζήτηση εναλλακτικών σεναρίων και λύσεων που να είναι αποδεκτές από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς είναι κρίσιμη, προκειμένου να αποφευχθεί το πιθανό χάος στις μετακινήσεις των επιβατών από την 1η Δεκεμβρίου.
Καταληκτικά Σημεία
Η κατάσταση με το ηλεκτρονικό εισιτήριο και τη διαλειτουργικότητα του μετρό με τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ φέρνει στο προσκήνιο τις δυσκολίες που προκύπτουν από τις διαφορετικές διαδικασίες και τις συμβάσεις που έχουν υπογραφεί κατά καιρούς. Η ανάγκη για στενή συνεργασία μεταξύ των φορέων και η εύρεση λύσεων σε σύντομο χρονικό διάστημα είναι επιτακτική, προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία του νέου συστήματος μεταφορών στην πόλη.
Η ανησυχία για το μέλλον του ηλεκτρονικού εισιτηρίου στην Θεσσαλονίκη είναι έντονη, και το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών καλείται να αναλάβει δράση ώστε να αποτρέψει τις όποιες καθυστερήσεις και αναταραχές που θα μπορούσαν να προκύψουν από την έλλειψη συνεργασίας και διαλειτουργικότητας.
