Η αποστολή Global Sumud Flotilla οργανώθηκε από διεθνή δίκτυα αλληλεγγύης και ανθρωπιστικές οργανώσεις με σκοπό να σπάσει τον ναυτικό αποκλεισμό της Γάζας και να μεταφέρει απευθείας τρόφιμα, φάρμακα και άλλο υλικό πρώτης ανάγκης. Στον στολίσκο συμμετείχαν σκάφη από διάφορες χώρες, στα οποία επέβαιναν εθελοντές, γιατροί και ακτιβιστές, ανάμεσά τους και Έλληνες πολίτες. Η πορεία είχε σχεδιαστεί ώστε τα πλοία να συγκεντρωθούν στη Μεσόγειο και να κατευθυνθούν προς τη Λωρίδα της Γάζας.
Η ισραηλινή επέμβαση
Η επιχείρηση αναχαίτισης πραγματοποιήθηκε σε διεθνή ύδατα, αρκετά μίλια μακριά από τις ακτές. Ισραηλινά πολεμικά σκάφη πλησίασαν τον στολίσκο και κάλεσαν τους κυβερνήτες να αλλάξουν πορεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις έγινε επιβίβαση ισραηλινών στρατιωτών για έλεγχο. Οι ισραηλινές αρχές υποστήριξαν ότι το μέτρο ήταν απαραίτητο για την ασφάλεια και την αποτροπή πιθανής εισαγωγής υλικών στρατιωτικής χρήσης στη Γάζα. Οι ακτιβιστές από την πλευρά τους έκαναν λόγο για αυθαίρετη πράξη που εμπόδισε την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας.
Η τύχη του ελληνικού «Οξυγόνο»
Ανάμεσα στα πλοία βρισκόταν και το ελληνικό σκάφος «Οξυγόνο», το οποίο μετέφερε πολίτες από την Ελλάδα και ιατροφαρμακευτικό υλικό. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, το πλήρωμα ακολούθησε τις οδηγίες των ισραηλινών δυνάμεων και το πλοίο οδηγήθηκε σε λιμάνι για ελέγχους. Σύμφωνα με πληροφορίες, όλοι οι επιβαίνοντες είναι ασφαλείς, χωρίς να έχουν καταγραφεί τραυματισμοί. Οι ελληνικές διπλωματικές αρχές παρακολουθούν στενά την εξέλιξη και βρίσκονται σε επικοινωνία με τους επιβαίνοντες και τις οικογένειές τους.
Διεθνείς και ελληνικές αντιδράσεις
Η αναχαίτιση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην Ευρώπη και διεθνώς. Η Ελλάδα και η Ιταλία κάλεσαν το Ισραήλ να σεβαστεί το έργο των ανθρωπιστικών αποστολών και να διασφαλίσει την ακεραιότητα των ακτιβιστών. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατήγγειλαν την πρακτική ως παραβίαση του ανθρωπιστικού δικαίου, ενώ η ισραηλινή κυβέρνηση επέμεινε ότι ο αποκλεισμός είναι απαραίτητο μέτρο ασφαλείας. Στην Ελλάδα, κόμματα και φορείς ζήτησαν την άμεση απελευθέρωση των ακτιβιστών και την ασφαλή επιστροφή του «Οξυγόνο».
Νομικές και πολιτικές διαστάσεις
Η επιχείρηση ανέδειξε για ακόμη μια φορά το αμφιλεγόμενο καθεστώς του αποκλεισμού. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ναυτικός αποκλεισμός μπορεί να θεωρηθεί νόμιμος υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αλλά δεν πρέπει να εμποδίζει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας. Οι διοργανωτές του στολίσκου τονίζουν ότι μετέφεραν μόνο είδη πρώτης ανάγκης και ότι η αναχαίτιση στερεί από τον άμαχο πληθυσμό της Γάζας κρίσιμη στήριξη. Από την πλευρά του, το Ισραήλ προτείνει η βοήθεια να διοχετεύεται μέσω ελεγχόμενων σημείων, ώστε να αποτρέπεται η πιθανή εισαγωγή όπλων.
Το επόμενο βήμα
Το άμεσο ζήτημα είναι η τύχη των πληρωμάτων και του φορτίου. Οι ισραηλινές αρχές εξετάζουν το ενδεχόμενο απέλασης των ξένων ακτιβιστών, ενώ παραμένει ασαφές αν το υλικό θα καταλήξει τελικά στη Γάζα μέσω των επίσημων διαύλων. Διπλωματικά, η υπόθεση αναμένεται να φτάσει σε διεθνή φόρα, καθώς ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων πιέζουν για διασφαλισμένους ανθρωπιστικούς διαδρόμους. Για την Ελλάδα, το ενδιαφέρον εστιάζεται τόσο στην προστασία των πολιτών που επέβαιναν στο «Οξυγόνο» όσο και στη γενικότερη στάση της χώρας απέναντι σε πρωτοβουλίες που συνδέονται με τη Γάζα και το διεθνές δίκαιο.
