Με αυτό το υπόβαθρο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη στις 17:00 στο Μέγαρο Μαξίμου, στην οποία συμμετείχαν η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και ο ΑΔΜΗΕ. Ο πρωθυπουργός, που βρισκόταν στην Αμοργό μαζί με τον αρμόδιο υπουργό Σταύρο Παπασταύρου, θεώρησε αναγκαίο να πραγματοποιηθεί εκτενής συζήτηση για τις εξελίξεις στο πεδίο, λόγω της αυξανόμενης έντασης από την κυπριακή πλευρά.
Το παρασκήνιο
Η αυστηρή δημόσια προειδοποίηση του Κύπριου Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη, ότι «η Κυπριακή Κυβέρνηση δεν εκβιάζεται» και ότι ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ «δεν ξέρει με ποιους έχει να κάνει», δεν ήταν ένα τυχαίο ξέσπασμα και σίγουρα δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Αντιθέτως, ήταν το αποκορύφωμα μιας κλιμακούμενης διαμάχης σχετικά με το πώς θα προχωρήσει το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnector).
Αφορμή για αυτή την κατάσταση στάθηκε δημοσίευμα της κυπριακής εφημερίδας «Φιλελεύθερος», που ανέφερε ότι ο ΑΔΜΗΕ υπέβαλε αίτημα στη ΡΑΕΚ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου) να αναθεωρηθεί το σχέδιο πληρωμών που είχε εγκριθεί τον Ιούλιο και να αναγνωριστούν μεγαλύτερες δαπάνες. Ο ΑΔΜΗΕ απέρριψε την κατηγορία ότι απαιτεί άμεσα €82 εκατομμύρια, επισημαίνοντας ότι επιδιώκει μόνο την πρώτη ετήσια δόση των €25 εκατομμυρίων, όπως έχει συμφωνηθεί.
Γιατί κόλλησε η πρώτη δόση
Στις 31 Ιουλίου 2025, η ΡΑΕΚ έδωσε το πράσινο φως για την καταβολή €25 εκατομμυρίων στον φορέα υλοποίησης (ΑΔΜΗΕ) για την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2025. Αυτή η ρύθμιση είχε συμφωνηθεί πολιτικά το 2024 και συμπεριλήφθηκε στις ρυθμιστικές αποφάσεις. Ωστόσο, η Λευκωσία διασαφήνισε ότι η εκταμίευση θα πραγματοποιηθεί μόνο όταν πληρωθούν συγκεκριμένα προαπαιτούμενα και όταν ο ΑΔΜΗΕ παρουσιάσει έναν πειστικό οδικό χάρτη για την υλοποίηση του έργου, το οποίο έχει κολλήσει εδώ και μήνες στον βυθό της θάλασσας έξω από την Κάσο. Η ΡΑΕΚ έχει διευκρινίσει ότι η έγκριση του μηχανισμού χρέωσης δεν σημαίνει αυτόματα πληρωμή πριν αποδειχθούν οι πραγματικές δαπάνες με τιμολόγια.
Τι ζητάει ο ΑΔΜΗΕ
Ο ΑΔΜΗΕ, σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε ο «Φιλελεύθερος», έχει ασκήσει ένσταση κατά της απόφασης της ΡΑΕΚ του περασμένου Ιουλίου, ισχυριζόμενος ότι οι βεβαιωμένες μέχρι σήμερα δαπάνες του έργου είναι πολύ υψηλότερες από τα €82 εκατομμύρια που αναγνώρισε η Λευκωσία. Αυτή η κίνηση θεωρείται ως προσπάθεια να ανατραπεί το πλαίσιο πληρωμών που προβλέπει την καταβολή των €25 εκατομμυρίων ετησίως. Ο ΑΔΜΗΕ φαίνεται να προσπαθεί να διορθώσει τις εντυπώσεις και να υποστηρίξει ότι υπήρξε παρανόηση σχετικά με τις προθέσεις του, δηλώνοντας ότι δεν σχεδιάζει άμεση διεκδίκηση των €82 εκατομμυρίων αλλά μόνο της πρώτης δόσης των €25 εκατομμυρίων όπως έχει συμφωνηθεί. Αυτό το συνεχές παιχνίδι κατηγοριών και δηλώσεων συνθέτει το πλαίσιο μέσα στο οποίο ο Πρόεδρος της Κύπρου αύξησε σήμερα τους τόνους.
Από τον EuroAsia στον GSI
Το έργο ξεκίνησε ως ιδιωτική πρωτοβουλία από την εταιρεία EuroAsia Interconnector, με σημαντική υποστήριξη από ευρωπαϊκούς φορείς. Το 2022 έλαβε επιχορήγηση ύψους €657 εκατομμυρίων από το Connecting Europe Facility (CEF) και επιπλέον €100 εκατομμύρια από το κυπριακό Σχέδιο Ανάκαμψης.
