Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) συμμετέχει ενεργά στο “Pharos – The Greek AI Factory for accelerating AI innovation”, το οποίο είναι ένα από τα πρώτα «εργοστάσια» Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ευρώπη που θα εγκατασταθεί στην Ελλάδα, καθώς εγκρίθηκε η πρόταση που υπέβαλε το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας AI Factories. Στόχος είναι η ενίσχυση της καινοτομίας και της εφαρμογής της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) σε τομείς ζωτικής σημασίας για την κοινωνία και την οικονομία.
Η πρωτοβουλία αυτή, που υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη συνεργασία της Κοινής Επιχείρησης EuroHPC, προγραμματίζει την κατασκευή του “ΦΑΡΟΥ” που θα ενώσει την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα με τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, δημιουργώντας νέες υπηρεσίες που θα αξιοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι τομείς που θα ενισχυθούν περιλαμβάνουν την υγεία, την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό, καθώς και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ειδικότερα, το ΑΠΘ θα συμβάλλει στην ανάπτυξη νέων ερευνητικών εργαλείων και στην ενίσχυση της καινοτομίας στην περιοχή, υποστηρίζοντας το οικοσύστημα των μικρομεσαίων και νεοφυών επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, το έργο εντάσσεται στο στρατηγικό Σχέδιο για τη Μετάβαση της Ελλάδας στην Εποχή της ΤΝ, που έχει διαμορφωθεί από τη Συμβουλευτική Επιτροπή Υψηλού Επιπέδου για την ΤΝ. Το έργο “ΦΑΡΟΣ” θα αξιοποιήσει τις υποδομές του υπερυπολογιστή “ΔΑΙΔΑΛΟΣ” και θα επιτρέπει συνεργασίες με άλλες ευρωπαϊκές υποδομές. Οι AI Factories των χωρών της ΕΕ θα συνεισφέρουν από κοινού ώστε τα αποτελέσματα να είναι διαθέσιμα σε όλους τους πολίτες της Ευρώπης.
Στο έργο συμμετέχει το Εργαστήριο Ευφυών Συστημάτων του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ, με επικεφαλής τον καθηγητή Ιωάννη Βλαχάβα. Η επιστημονική ομάδα του ΑΠΘ θα συνεργαστεί με τη Μονάδα Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τις υπερυπολογιστικές υποδομές «Αριστοτέλης», με επικεφαλής τον καθηγητή Νικόλαο Βασιλειάδη. Η ομάδα του ΑΠΘ θα επικεντρωθεί σε θέματα αξιοπιστίας της ΤΝ, ενώ θα παρέχει εξειδικευμένες υπηρεσίες και υποστήριξη σε τομείς όπως η υγεία, η ενέργεια και το εμπόριο.
Το έργο “ΦΑΡΟΣ” έχει συνολικό προϋπολογισμό 30 εκατομμυρίων ευρώ και θα χρηματοδοτηθεί εξίσου από το πρόγραμμα EuroHPC και εθνικούς πόρους. Η εκκίνηση του έργου είναι προγραμματισμένη για τον Μάρτιο του 2025 και η ολοκλήρωσή του αναμένεται σε τρία χρόνια.
Η υλοποίηση του “ΦΑΡΟΥ” θα πραγματοποιηθεί από τη συντονισμένη εθνική κοινοπραξία, με επικεφαλής το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε. – GRNET), και συμμετοχή σημαντικών φορέων όπως το ΕΚΕΤΑ, το ΕΚΠΑ, το ΙΤΕ, το Πανεπιστήμιο Πειραιά, καθώς και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και η ΗΔΙΚΑ ΑΕ, υπό την καθοδήγηση του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Εκτός του ΑΠΘ, και άλλοι σημαντικοί ερευνητικοί και εκπαιδευτικοί φορείς όπως το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, το Πανεπιστήμιο Πειραιά, και το Ινστιτούτο Τεχνολογικής Έρευνας συμμετέχουν στο έργο.
